کوچک، اما سرشار

 

دو جلد کتابی که در سال 1377 پيرامون ويژگی‌های معماری مسجدالحرام در مکه مکرمه و مسجد نبوی در مدينه منوره انتشار يافت، به رغم کوچکی و کم‌برگی، دربردارنده داده‌های روزآمدی از جزئيات اين دو بنای بزرگ است. امروزه اگر چه اين دو مسجد، و به‌ويژه ساختمان حرم شريف مکی، تغييرات گسترده‌ای يافته و شکلی ديگر به خود گرفته، اما اطلاعات ريزی که در اين کتاب‌ها آمده، کمتر در جاهای ديگر ديده می‌شود.

قرار بود که اين آثار خانم دکتر سلمی سمر الدملوجی، با ترجمه فارسی محمدرضا مرواريد، پيش‌درآمدی برای انتشار دانشنامه‌ای بزرگ در باره اين دو ساختمان پراهميت جهان اسلام باشد، اما گويا فرجامی ناپيدا يافت.

متن کتاب با اشاره‌ای گذرا به تحولات تاريخی اين دو بنا آغاز می‌شود، و با پرداختن به جزئيات توسعه جديد در روزگار پادشاهی ملک فهد ادامه می‌يابد و در اين بخش، سبک معماری، نقش و نگارها، مساحت فضاهای مختلف، طراحی‌ها، ويژگی‌ ستون‌ها، چادرها، ديوارنوشته‌ها و مصالح به کار رفته در هر بنا مورد بررسی قرار می‌گيرد.

اين اثر از سوی نشر مشعر به چاپ رسيده و پس از چندين بار بازنشر، به دليل دگرگونی‌هايی که در اين دو مسجد پديد آمده، چاپ آن متوقف شده است.